“Con ghét ngài, Phanxicô” – Bức thư xé lòng gửi Đức Thánh Cha Phanxicô của Juan “Chili” Obando, Giám đốc Caritas Giáo phận Río Gallegos, Argentina

Sự ra đi của Đức Phanxicô vào ngày 21/4/2025 vừa qua đã để lại biết bao thương nhớ và luyến tiếc cho nhiều người. Juan “Chili” Obando, Giám đốc Caritas Giáo phận Río Gallegos-Argentina, đã viết một bức thư đầy xúc động như một cách “giải bày” tâm tư sau sự ra đi của Đức Thánh Cha Phanxicô. Trong thư, ông đan xen giữa nỗi đau và lòng biết ơn đối với vị Giáo hoàng đã đổi mới bộ mặt Giáo hội bằng đời sống đơn sơ và sự dấn thân cho những người nghèo nhất. Bức thư nhanh chóng lan tỏa và lay động con tim của nhiều tín hữu khắp đất nước.

Sự ra đi của Đức Thánh Cha Phanxicô, Jorge Mario Bergoglio, ở tuổi 88, đã gây nên nỗi buồn sâu sắc cho toàn thế giới. Từ Río Gallegos, Juan “Chili” Obando đã cất lên tiếng lòng qua một bức thư mang tựa đề mạnh mẽ: “Con ghét ngài, Francisco.”

Hơn cả một lời trách móc, bức thư ấy chính là lời tuyên xưng tình yêu sâu sắc dành cho vị Giáo hoàng đã làm bừng sáng niềm hy vọng trong lòng Giáo hội.

“Con yêu ngài đến nỗi chỉ có thể viết ra như thế: bằng cơn giận hờn của tình yêu, bằng những lời đầy đau đớn, vì chính ngài đã khiến chúng con đau,” Obando chia sẻ khi giới thiệu bức thư đã nhanh chóng lan truyền trong cộng đồng Giáo hội.

Trong thư, Obando nhắc lại những nét đơn sơ và mang tính cách mạng của Đức Thánh Cha Phanxicô. Ông trìu mến ca ngợi lòng khiêm nhường, sự gần gũi với người nghèo, và sự chọn lựa ưu tiên cho những vùng ngoại vi của ngài.

“Con ghét ngài, Phanxicô, vì ngài không chỉ là một Giáo hoàng, ngài còn là một cơn khuấy động,” ông viết, rồi kể lại cách Đức Bergoglio phá vỡ những khuôn mẫu cố hữu: chọn sống trong căn phòng đơn sơ tại Nhà Santa Marta thay vì dinh thự Giáo hoàng, dùng bữa cùng nhân viên thay vì với các hồng y, và chọn tước hiệu “Phanxicô” – gợi nhớ đến Thánh Phanxicô khó nghèo.

Obando cũng nhấn mạnh những cử chỉ đã định hình triều đại Đức Phanxicô: sự gần gũi với người di cư tại Lampedusa, những giọt nước mắt cho các nạn nhân thiệt mạng trên Địa Trung Hải, cái ôm dành cho cộng đồng LGBT, và sự bảo vệ không ngừng dành cho tù nhân cũng như những người bị xã hội gạt ra bên lề.

"Con ghét ngài vì ngài đã ôm lấy những người đồng tính, cộng đồng LGBT, những người từng bị loại trừ," Obando viết, nhấn mạnh sự cởi mở mục vụ đặc trưng nơi vị Giáo hoàng Argentina.

Trong bức thư đầy xé lòng, Obando đan xen giữa sự châm biếm và nỗi đau sâu sắc để diễn tả nỗi trống vắng: "Con ghét ngài vì giờ đây ngài đã trở thành hạt giống. Và hạt giống, như chúng ta biết, phải được chôn vùi, chịu đau đớn, biến mất... rồi mới bừng nở thành sự sống."

Ông cũng bày tỏ nỗi buồn của nhiều người Argentina vì chưa từng được đón tiếp Đức Thánh Cha trên quê hương: "Con ghét ngài vì ngài đã không đến Argentina. Ngài để chúng con chờ đợi trong hy vọng. Ngài buộc chúng con phải yêu ngài từ xa."

Xuyên suốt bức thư, Obando nhấn mạnh rằng di sản của Đức Phanxicô sẽ không bao giờ phai mờ: "Ngài đã khiến con tin rằng Giáo hội có thể trở nên giống Chúa Giêsu hơn," ông bộc bạch.

"Con ghét ngài, vì cái chết của ngài không phải là sự vắng mặt, mà là một lời thách thức," ông kết luận, thừa nhận rằng tấm gương sống của Đức Thánh Cha chính là một lời mời gọi cho tất cả những ai đã từng cảm nhận đức tin như một lời cam kết phục vụ những người bé nhỏ nhất.

Dưới đây là toàn bộ bức tâm thư của Chili Obando.

CON GHÉT NGÀI, FRANCISCO

 

Con ghét ngài, Phanxicô, vì ngài không làm Giáo hoàng theo khuôn mẫu, mà trở thành một cơn chấn động.
Khi người ta mong đợi một vị quân vương, ngài lại xuất hiện với hương vị phố phường và Tin Mừng.

Con ghét ngài vì ngài từ bỏ ngai tòa Phêrô để cùng chúng con chen chúc trên chuyến xe buýt.
Con ghét ngài vì ngài không muốn sống trong cung điện,
vì ngài chọn một căn phòng nhỏ bé ở Nhà Santa Marta,
như thể sự khiêm nhường là vương miện duy nhất mà ngài quan tâm.

Con ghét ngài vì ngài ăn uống cùng nhân viên chứ không phải với các vị quân vương của Giáo hội,
vì ngài mở toang cánh cửa Vatican và để cho bùn đất nhân loại ùa vào.

Con ghét ngài vì ngài chọn tông hiệu Phanxicô, theo gương kẻ điên thành Assisi,
vì những kẻ điên, Phanxicô ạ, họ khuấy đảo linh hồn chúng ta.
Họ cho chúng ta thấy rằng tình yêu không phải là sự an nhàn, không phải là ngoại giao, cũng chẳng ấm êm.

Con ghét ngài vì ngài không nói như một Giáo hoàng,
mà như một người ông hiền từ, vuốt ve bằng lời nói và lay động bằng gương sáng.

Con ghét ngài vì ngài từng là Jorge,
là linh mục của ga tàu điện ngầm, của ly trà mate chia sẻ, của đôi chân rửa trong các khu ổ chuột.

Con ghét ngài vì ngài chẳng màng lấy lòng quyền lực,
mà chỉ sợ những người nghèo bị bỏ quên bên lề thế giới.

Con ghét ngài vì ngài không ngần ngại tống giam những kẻ lạm dụng,
trục xuất những vị hồng y tham nhũng, không sợ hãi, không toan tính.

Con ghét ngài vì ngài đã dám dọn dẹp ngôi nhà từ bên trong,
dù ai cũng biết điều đó sẽ gây đau đớn.

Con ghét ngài vì ngài nói những điều không ai dám nói.

Con ghét ngài vì ngài đã không trở về Argentina,
để chúng con mãi mỏi mòn trong hy vọng,
buộc chúng con phải yêu ngài từ xa, như người ta yêu một nỗi đau.

Con ghét ngài vì ngài là một tín đồ Peronista,
và con càng ghét hơn vì ngài chưa bao giờ xin lỗi về điều đó.
Vì chính sách của ngài là Tin Mừng, và điều ấy làm chúng con xao xuyến.

Con ghét ngài vì ngài kêu gọi chúng con chăm sóc người già và trẻ nhỏ,
vì ngài buộc chúng con nhìn sang hai bên khi chúng con chỉ thích ngước nhìn lên cao.

Con ghét ngài vì ngài kéo chúng con ra khỏi sự an toàn nơi giáo xứ,
đẩy chúng con ra đường đời lấm lem bùn đất, để tìm gặp con người.

Con ghét ngài vì ngài đề cao những cử chỉ nhỏ bé:
lời chào buổi sáng với người gác cổng, lời xin lỗi trong gia đình, cái ôm đến trước khi phán xét.

Con ghét ngài vì ngài mời gọi chúng con biết mơ,
mà mơ thì nguy hiểm, vì ai biết mơ thì không chấp nhận sự tầm thường.

Con ghét ngài vì ngài biến lòng thương xót thành ngọn cờ dẫn lối,
vì ngài mở cánh cửa Năm Thánh, nhắc chúng con rằng tha thứ là quyền của Thiên Chúa,
không phải phần thưởng cho người tốt.

Con ghét ngài vì ngài ôm lấy những tù nhân,
rửa chân họ, và tuyên bố rằng không ai bị lạc mất mãi mãi.

Con ghét ngài vì tại Lampedusa, ngài khóc cho những người di cư chết trên biển,
vì ngài thả những bông hoa xuống mặt nước như một lời xin lỗi cho tất cả những gì chúng con chưa làm.

Con ghét ngài vì ngài gọi Địa Trung Hải là nghĩa địa,
và điều đó khiến chúng con đau lòng.

Con ghét ngài vì ngài chưa bao giờ bỏ cuộc,
vì ở tuổi 88, ngồi trên xe lăn, ngài vẫn không ngừng bước đi, lên tiếng, yêu thương.

Con ghét ngài vì ngài làm được nhiều chỉ với một lá phổi hơn bao người với thân thể lành lặn.

Con ghét ngài vì ngài phong chức hồng y từ những vùng ngoại vi:
từ khu ổ chuột, từ châu Phi, châu Á, từ những nơi xa xôi nhất.
Vì ngài nhắc chúng con rằng trung tâm không ở trung tâm, mà ở nơi bờ cõi xa xôi.

Con ghét ngài vì ngài đã đảo ngược tấm bản đồ của chúng con.

Con ghét ngài vì trong Thượng Hội đồng, ngài xắn tay áo để lắng nghe nhiều hơn là lên tiếng.
Vì ngài không sợ mở ra những cuộc tranh luận,
và không sợ để Giáo hội mang gương mặt thật của Dân Chúa —
với tất cả những nghi ngờ, những tìm kiếm, những vết thương của họ.

Con ghét ngài vì ngài đã đến những nơi không ai đến.
Vì ngài là vị Giáo hoàng đầu tiên đặt chân tới Iraq.
Vì ở Philippines, ngài đã quy tụ đám đông lớn nhất lịch sử —
không phải vì bản thân ngài, mà vì niềm hy vọng ngài mang đến.

Con ghét ngài vì trong Quốc hội Hoa Kỳ,
ngài nhắc họ rằng người di cư cũng có khuôn mặt, có tên tuổi.
Vì tại Liên Hiệp Quốc, ngài không nói về địa chính trị, mà nói về nhân loại.

Vì khi ngài hô vang “không chiến tranh,”
con cảm nhận rằng ngài đang nói với chính con,
với những con người bé nhỏ đã quá mỏi mệt trên thế gian này.

Con ghét ngài, Phanxicô,
vì ngài làm con tin trở lại rằng Giáo hội có thể giống Chúa Giêsu.
Vì ngài chỉ ra rằng quyền bính, nếu không để phục vụ, thì chẳng có giá trị gì.
Vì ngài để lại cho chúng con một Giáo hội mang hương thơm Tin Mừng,
chứ không phải mùi ngai ngái của tập tục cũ kỹ.

Con ghét ngài vì ánh mắt ngài mỉm cười,
và điều đó, chẳng ai có thể cưỡng lại được.

Vì giữa bùn đất, giữa biết bao sợ hãi và đau thương,
ngài vẫn tìm thấy sự dịu dàng.
Và chính điều ấy... cũng cứu độ.

Con ghét ngài, Phanxicô,
vì ngài đã mở đôi tay với những người đồng tính,
cộng đồng LGBT, những người bao năm bị loại trừ.
Vì khi người ta quay lưng,
ngài đã mở rộng vòng tay đón nhận.
Ngài không hỏi họ sống thế nào,
ngài chỉ hỏi: "Con có biết rằng con được Thiên Chúa yêu thương không?"

Con ghét ngài, Phanxicô,
vì ngài khiến người ta yêu ngài bằng một tình yêu mãnh liệt không thể nào quên.
Vì ngài cho chúng con thấy rằng tình yêu đích thực luôn bất an, lay động, và đòi hỏi.

Con ghét ngài vì cái chết của ngài không phải là một sự vắng mặt,
mà là một lời thách thức.

Con ghét ngài vì giờ đây ngài đã trở thành hạt giống.
Và hạt giống, Phanxicô, chúng con đều biết:
phải chôn mình trong lòng đất, chịu đau đớn, biến mất…
rồi bùng nở thành sự sống.

Giờ đây, con ghét ngài, Phanxicô,
vì con không còn có thể nhìn thế giới mà không tự hỏi:
“Nếu ngài còn ở đây, ngài sẽ làm gì?”

Và điều tệ hại nhất, Phanxicô...
là ngài đã để lại cho con câu trả lời.

Dịch từ tiếng Tây Ban Nha: Lm. Antôn Trần Xuân Sang, SVD

Nguồn: https://laopinionaustral.com.ar/rio-gallegos/te-odio-francisco-la-desgarradora-carta-al-papa-de-juan-chili-obando-el-titular-de-caritas-en-rio-gallegos-525278.html?fbclid=IwY2xjawJ8BAhleHRuA2FlbQIxMQBicmlkETFtVDNMYU9XRjlac2xhWEpWAR665MAaAOH1PpJ0l5nM_WsnVrztXg-dPQmQqVWM0gJkHRIf0GgD6OtlQs5__w_aem_XI7hnjT3uYD-7RxeZIMbtQ

 

Việt Nam: Tết Nguyên Đán Dưới Góc Nhìn Về Hội Nhập Văn Hóa

    Hôm nay là ngày cuối năm Âm Lịch Giáp Thìn, những thành phố lớn tại Việt Nam trở nên yên tĩnh hơn vì những người dân xa quê đã trở về với gia đình mình sum họp đón Tết. Dù nghèo hay giàu, trí thức hay bình dân, già hay trẻ nhưng mang trong người dòng máu Việt luôn thao thức trong lòng để đón mừng ngày Tết Cổ Truyền mà có đôi lần nhiều người muốn loại bỏ tập tục này vì nghĩ rằng hao tiền, tốn của.

    Tết Nguyên Đán của Việt Nam hay nói ngắn gọn là “Tết”, là một dịp lễ quan trọng nhất trong văn hóa Việt Nam, không chỉ là lễ hội mừng năm mới mà còn là dịp để người Việt tưởng nhớ ông bà tổ tiên, đoàn tụ gia đình, đón chào mùa xuân và thể hiện các giá trị văn hóa truyền thống. Dưới góc nhìn của hội nhập văn hóa, Tết Nguyên Đán là một lễ hội sinh động về cách các yếu tố văn hóa, tôn giáo và các yếu tố ngoại lai đã và đang được tiếp nhận, thích nghi và hòa nhập vào các truyền thống của người Việt Nam từ xa xưa đến nay.

Thật vậy, Tết có nguồn gốc từ các lễ hội mùa xuân và các phong tục thờ cúng tổ tiên, được ảnh hưởng mạnh mẽ bởi Nho giáo và các tín ngưỡng bản địa của người Việt có từ lâu đời. Tuy nhiên, cho đến nay nhiều người ngoại quốc cứ lầm tưởng Tết Nguyên Đán Việt Nam là ăn theo của Chinese New Year (Tết Tàu) vì nước Việt chúng ta bị đô hộ bởi anh bạn láng giềng cả ngàn năm. Thật sự Tết Nguyên Đán của người Việt hoàn toàn khác với Tết Tàu vì ngay cả 12 con giáp chúng ta cũng khác nhiều (Tý-Sửu-Dần-Mẹo-Thìn-Tỵ-Ngọ-Mùi-Thân-Dậu-Tuất-Hợi), trong khi 12 con giáp của Tàu là Tý-Sửu-Dần-Thỏ-Thìn-Tỵ-Ngọ-Mùi-Thân-Dậu-Tuất-Hợi. Một trong những đặc trưng nổi bật của Tết là kính nhớ tổ tiên, ông bà cha mẹ và những người đã khuất, đây là cách để con cháu thể hiện lòng hiếu thảo và tưởng nhớ đến những người đang an nghỉ nơi suối vàng.

Mặc dù kính nhớ tổ tiên là một tập tục sâu sắc và in đậm trong văn hóa Việt Nam, nhưng nó đã hòa nhập với các tín ngưỡng tôn giáo khác, chẳng hạn như trong Công giáo và Phật giáo. Các gia đình Công giáo có thể kết hợp các nghi lễ thờ cúng tổ tiên với những lời cầu nguyện cho linh hồn của người đã khuất, vừa giữ gìn nét văn hóa Việt, vừa phản ánh sự hòa nhập giữa tôn giáo và văn hóa dân tộc.

    Với sự phát triển của Công giáo ở Việt Nam, nhiều gia đình Công giáo đã kết hợp các nghi thức tôn giáo của mình vào dịp Tết. Hội Đồng Giám Mục Việt Nam với sự chuẩn thuận của Tòa Thánh đã có một nghi thức đặc biệt giành cho những ngày đầu năm Âm Lịch. Cụ thể là ngày mồng Mồng Một Tết giành riêng cho việc cầu bình an cho Năm Mới. Ngày Mồng Hai Tết Kính nhớ Ông Bà Tổ Tiên và ngày Mồng Ba Tết là ngày cầu cho công ăn việc làm. Việc đi lễ vào dịp đầu năm, cầu nguyện cho sự bình an, sức khỏe, và hạnh phúc, cũng được kết hợp với các phong tục kính nhớ tổ tiên truyền thống của người Việt. Sau thánh lễ Tân Niên, mọi người đều kéo ra nghĩa trang để mừng tuổi những người thân yêu đã mất nên những ngày Đầu Năm Mới phải nói là những ngày khá nhộn nhịp và vui vẻ tại các nghĩa trang Công giáo.

Các gia đình Công giáo có thể giữ những nghi lễ thờ cúng tổ tiên, nhưng đồng thời cũng tham gia các nghi lễ Công giáo để cầu xin sự che chở của Thiên Chúa, tạo nên một sự hòa hợp giữa niềm tin tôn giáo và những phong tục văn hóa truyền thống.

Bên cạnh đó, Phật giáo đã có ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống tâm linh của người Việt trong suốt dòng lịch sử. Trong dịp Tết Nguyên Đán, nhiều người Việt đi chùa cầu bình an, sức khỏe, xin tài lộc cho năm mới. Các giá trị về nghiệp báo (karma) và sự thanh tịnh tâm hồn là những yếu tố quan trọng trong các lời cầu nguyện vào những ngày Tết Nguyên Đán của các phật tử.

Quả thực, Phật giáo đã ăn sâu vào các nghi lễ truyền thống của người Việt, chẳng hạn như dọn dẹp nhà cửa trước Tết để "tẩy uế", "làm mới" không gian sống và tinh thần, đây là một biểu hiện của Phật giáo về việc xóa bỏ những điều xấu và bắt đầu một năm mới tốt đẹp. Trong bối cảnh hội nhập văn hóa, Tết Nguyên Đán trở thành dịp để các phật tử thể hiện các giá trị Phật giáo nhưng vẫn giữ nguyên các phong tục Việt Nam truyền thống như cúng ông Công, ông Táo, hay kính nhớ tổ tiên.

Như đã nói ở trên, Tết Nguyên Đán của người Việt chịu ảnh hưởng mạnh mẽ bởi Nho giáo và các tín ngưỡng bản địa của người Việt có từ lâu đời. Nho giáo ảnh hưởng sâu sắc đến các giá trị gia đình và xã hội của người Việt, đặc biệt là trong dịp Tết Cổ Truyền của dân tộc Việt. Hiếu thảo là một trong những giá trị trọng yếu, thể hiện qua các hành động như thăm viếng ông bà, cha mẹ, tặng quà, và kính nhớ tổ tiên. Sự đoàn tụ gia đình và sự tôn trọng người lớn tuổi là các yếu tố quan trọng trong các nghi lễ của những ngày Tết.

Các giá trị hiếu thảo và gắn kết với gia đình của Nho giáo vẫn được duy trì mạnh mẽ trong ngày Tết. Tuy nhiên, trong bối cảnh xã hội hiện đại, những giá trị này cũng hòa nhập với các xu hướng hiện đại và toàn cầu như việc tặng quà không chỉ mang ý nghĩa văn hóa mà còn là biểu hiện của sự thịnh vượng và gắn kết trong các mối quan hệ cá nhân và xã hội. Những người Việt Nam sống ở hải ngoại cũng duy trì những nghi lễ này để nhắc nhở cho con cháu thuộc thế hệ F1, F2 nhớ về cội nguồn và truyền thống cha ông nhưng có thể kết hợp với những lễ nghi của quốc gia mà họ đang sống tạo nên sự giao thoa văn hóa giữa truyền thống và hiện đại.

Tuy nhiên, với sự phát tiển của công nghệ 4.0, nhiều giá trị truyền thống đã và đang thay đổi để phù hợp với xu thế hiện thời. Dù nhiều người phản bác và cho rằng chuẩn bị cho những ngày Tết Nguyên Đán quá tốn kém và mất nhiều thời gian. Chi bằng nên ăn theo Tết Tây cho khỏi phải tốn hao tiền của. Người xưa nói khi nào văn hóa còn thì đất nước còn. Nếu chúng ta quá dễ dãi trong việc cổ xúy những gì được cho là ‘nhất cử lưỡng tiện’ mà quên đi cội nguồn văn hóa mà cha ông đã gìn giữ hơn bốn ngàn năm văn hiến thì chúng ta đang tự đánh mất mình.

Trong thế giới toàn cầu hóa, Tết Nguyên Đán đã có những thay đổi lớn, đặc biệt là ở các thành phố lớn và trong cộng đồng người Việt ở hải ngoại. Sự toàn cầu hóa đã tác động mạnh đến những ngày Tết, khiến lễ hội này không chỉ còn là một dịp lễ của người Việt mà còn là một phần trong đời sống văn hóa của nhiều quốc gia khác. Những ảnh hưởng từ châu Âu, Mỹ, và các quốc gia khác khiến Tết có thêm những yếu tố mới như mua sắm Tết, tổ chức các sự kiện lớn, và việc mọi người du lịch trong dịp Tết.

Thật sự, Tết Nguyên Đán của người Việt ngày nay đã không chỉ giới hạn trong khuôn khổ các nghi lễ truyền thống mà còn có sự hiện diện mạnh mẽ của các yếu tố văn hóa thế giới như giới thiệu ẩm thực, tổ chức lễ hội, và quà tặng mang tính toàn cầu. Sự thay đổi này phản ánh sự hòa nhập và phát triển của Tết trong bối cảnh văn hóa đa dạng và phong phú.

Với sự phát triển của công nghệ và các xu hướng văn hóa toàn cầu, Tết Nguyên Đán hiện nay cũng có sự thay đổi trong cách thức đón mừng và tổ chức. Các sự kiện trực tuyến và thương mại điện tử đã trở thành một phần không thể thiếu trong Tết, đặc biệt là khi người dân có thể mua sắm, tặng quà qua các nền tảng trực tuyến, làm cho lễ hội này không còn bó hẹp trong khuôn khổ gia đình mà mở rộng ra toàn xã hội.

Tết Nguyên Đán  hiện đại phản ánh sự hòa nhập văn hóa mạnh mẽ giữa các yếu tố truyền thống và hiện đại, nơi mà các giá trị cốt lõi của Tết Cổ Truyền vẫn được giữ gìn nhưng đồng thời tiếp nhận những ảnh hưởng của công nghệ và xu hướng toàn cầu.

Dưới góc nhìn về hội nhập văn hóa, Tết Nguyên Đán là một minh chứng sống động cho sự linh hoạt và tinh tế trong việc tiếp thu các yếu tố văn hóa bên ngoài mà vẫn giữ vững các giá trị cốt lõi của mình. Tết Nguyên Đán không chỉ là dịp để người Việt tôn vinh tổ tiên, gia đình và các giá trị văn hóa truyền thống mà còn là thời gian để hòa nhập và làm giàu thêm bản sắc văn hóa trong bối cảnh toàn cầu hóa và xã hội hiện đại. Chúc mừng Năm Mới Ất Tỵ đến tất cả mọi người.

Philippines, Những Giờ Phút Trước Giao Thừa Giáp Thìn – Ất Tỵ,

Lm. Antôn Trần Xuân Sang, SVD

 

                                     The Charm of Christmas in a Wounded World

                                                            "Glory to God in the highest

"Peace on earth to people of good will" (Luke 2:14)

 Every year, on Christmas, we often see the nativity scene decorated magnificently with colorful lights, statues and especially quotes from the Bible such as Emmanuel (God is with us); The Word became flesh (John 1:14) or Glory to God in the highest, and on earth peace to people of good will (Luke 2:14)... These quotes from the Bible announce the birth of Jesus and bring peace to humanity. These Bible verses have theological and humanistic meanings, and are messages of peace, love and hope for the whole world.

Christmas is an important holiday for millions of people around the world - especially Christians - but it is also full of interesting paradoxes. In the poor stable of Bethlehem everything is turned upside down. A virgin becomes a mother, and the mother is a virgin (the Virgin Mary). A child is God, and God is the child (the baby Jesus). In the heart of the earth is heaven, and heaven is in the middle of the world. Angels look up to a God who created them, and God himself looks up to the sky that he created. These paradoxes give us a multidimensional perspective to see the appeal of Christmas in a wounded world.

Indeed, Jesus was born poor and simple in a cave in Bethlehem, but people today spend a lot of money to build magnificent caves with countless colorful lights to compete to see which cave is the most beautiful and modern in order to bring fame to their hometown. People also take advantage of this holiday at the end of the year to shop, buy gifts, decorate and party.

Christmas is a time of love, but also of increased loneliness. As the end of the year is considered a time for family reunions and sharing love, for many people, especially those who live alone or without family, this is a time of loneliness and feelings of abandonment.

Christmas is a celebration that celebrates the sacrifice of Jesus Christ, the Son of God made man, but it tends to be materialistic. Many people, even those who call themselves Christians, focus too much on shopping, material gifts, and Black Friday sales instead of reflecting on the deeper meaning of this human holiday of a God who became a man and is living among us.

Although Christmas has a clear religious origin, in modern society it has increasingly become a commercial occasion. Images of Santa Claus, trees, and gifts have overshadowed the image of Jesus and the religious message of the holiday. In the introduction of Pope Francis’ Christmas Message 2023, the Vicar of Christ on earth shares: Christians throughout the world turn their eyes and hearts to Bethlehem; there, where pain and silence reign in these days, the announcement awaited for centuries has resounded: “To you in the city of David is born a Saviour, who is Christ the Lord” (Lk 2:11). These were the words of the angel in the sky over Bethlehem, and they are also addressed to us. We are filled with confidence and hope in knowing that God has been born for us; that the eternal Word of the Father, the One from heaven, has come to dwell among us. He became flesh, he came “to live among us” (Jn 1:14): this is the news that changes the course of history!

Christmas is a time for sharing and giving, but for many, it is a stressful time of gift shopping, party planning, and meeting societal expectations of the perfect Christmas. These paradoxes point to the contrast between the profound meaning and reality of Christmas in modern society, causing one to think about how we face and celebrate this holiday.

Christmas is a celebration of peace and hope. Christmas is an occasion to bring good news, happiness and light to others. However, the world we live in is full of political instability, violence, injustice, war, natural disasters, poverty... Therefore, Christmas is an occasion for us to rethink the mystery of God becoming human before a world that is hurting and the relationship between people is in crisis.

Indeed, our world is facing many painful problems, from war and climate change to social inequality, pandemics and the loss of many people’s spirit. These wounds are not only present on the physical level but also deep in the human soul. But even in the darkness, hope always exists.

Being a faithful and creative disciple in a wounded world is a call not only to live out our faith, but also to adapt and innovate to help heal the world. This is a challenging but meaningful task, especially in our time.

The ongoing wars and disputes between Russia and Ukraine; the endless battles in the Middle East, the civil wars in Burma, Syria…, and recently the political instability in Korea have not only caused loss of life and property but also left lasting wounds in the souls of generations.

Climate change, pollution, and ecological imbalance are putting the Earth in danger. In Pope Francis's encyclical Laudato Si, he harshly criticized consumerism and irresponsible development, calling for "prompt and united global action" to combat environmental degradation. The natural environment is our common home. This not only means the responsibility of each person towards this common home, but more importantly, that common home directly affects the life and health of each person. If the common home is clean and beautiful, people will benefit from it, but if that common home is dirty, polluted, or even poisoned, people's health will be directly affected.

Social inequality is growing. The gap between the rich and the poor is growing, leading to a loss of faith in fairness and opportunity. This is a widespread and complex problem that affects many aspects of human life, including economics, education, health, politics and human rights. It reflects the disparity in opportunities, assets, income and power between individuals or groups of people in the same community or society. The causes of this inequality depend on factors such as economics, gender, geography, politics, history and culture, leading to increased social discontent, armed conflicts, violence or disunity. It also creates a sense of injustice, inferiority, or psychological pressure for those affected. This inequality itself reduces faith in the government and the legal system if there are no fair measures to address the problem.

One thing that must also be said in a damaged world is that the mental crisis leading to loneliness, anxiety, and depression is becoming a global problem, especially after major upheavals such as the recent COVID-19 pandemic. This is not only a personal problem but also a major challenge for society, the economy, and public health.

The charm of Christmas in a wounded world lies in its ability to offer a moment of comfort and hope amid suffering. In a world often marked by conflict, loss, and uncertainty, Christmas offers a reminder of warmth, love, and the power of healing. Its symbols—family, generosity, peace, and compassion—invite us to look beyond our pain and embrace a sense of community and renewal.

For many, the Christmas holidays serve as a gentle balm, offering an opportunity to reconnect with loved ones or extend kindness to others. The simple act of giving, the beauty of shared traditions, and the shared hope for peace can remind us that, even in the darkest of times, light can be found in unexpected places.

Christmas is a special time to share love, solidarity and hope. To heal a wounded world, we can start with small but meaningful actions when people know how to show kindness, know how to help others in difficulty, by donating to charities, supporting the homeless, or giving gifts to poor children. This is also an opportunity for people to care about those around them who have long been indifferent, cold because they think they have nothing to do with their lives. If we know how to take the time to listen, share and support family, friends, or people we do not know well, Christmas will be truly meaningful.

To heal a wounded world, we can encourage solidarity by organizing or participating in volunteering, environmental clean-ups, or fundraising events. In addition, people of all religions should respect differences and encourage dialogue to create harmony in the community. Christmas is a festival of light. Therefore, every Christian family needs to decorate their living space by turning their house into a bright Christmas light that can bring joy to both you and your neighbors, organize cozy gatherings or give homemade gifts to express their sincere feelings to relatives and friends. Everyone should share meaningful Christmas wishes and hope with friends and relatives. Every action, no matter how small, can contribute to healing the wounds in this world. Just starting from sincerity, we can spread the Christmas spirit, turning it into a season of healing and solidarity.

The charm of Christmas in a wounded world is a constant challenge for the disciples of Christ. To be faithful and creative disciples is to dare to love, serve, and witness to Christ with trust, courage, and creativity. In a wounded world, it is the faithfulness and creativity of those who bear the name of Christ that will be the light that helps heal and make the world a better place.

The wounded world may still be here, but Christmas offers a pause, a brief but profound moment where the promise of something better—of a healed world—can feel within reach.

The world may still be hurting, but love, tolerance and faith in a better future are the most powerful healings. Let us do good deeds, however small, to bring light to the dark places. Merry Christmas to all.

Philippines, the last days of 2024,

Fr. Anthony Tran Xuan Sang, SVD.

 El encanto de la Navidad en un mundo herido

                                                       "Gloria a Dios en las alturas

«Paz en la tierra a los hombres de buena voluntad» (Lucas 2:14)

Cada año, en Navidad, vemos el belén decorado magníficamente con luces de colores, estatuas y, sobre todo, citas de la Biblia como Emmanuel (Dios está con nosotros); El Verbo se hizo carne (Juan 1:14) o Gloria a Dios en las alturas y en la tierra paz a los hombres de buena voluntad (Lucas 2:14)... Estas citas de la Biblia anuncian el nacimiento de Jesús y traen paz a la humanidad. Estos versículos bíblicos tienen significados teológicos y humanísticos, y son mensajes de paz, amor y esperanza para todo el mundo.

La Navidad es una fiesta importante para millones de personas en todo el mundo, especialmente para los cristianos, pero también está llena de paradojas interesantes. En el pobre pesebre de Belén todo se pone patas arriba. Una virgen se convierte en madre, y la madre es una virgen (la Virgen María). Un niño es Dios, y Dios es el niño (el niño Jesús). En el corazón de la tierra está el cielo, y el cielo está en medio del mundo. Los ángeles miran hacia arriba, hacia un Dios que los creó, y Dios mismo mira hacia arriba, hacia el cielo que él creó. Estas paradojas nos dan una perspectiva multidimensional para ver el atractivo de la Navidad en un mundo herido.

En efecto, Jesús nació pobre y sencillo en una cueva de Belén, pero hoy en día la gente gasta mucho dinero en construir magníficas cuevas con innumerables luces de colores para competir por ver cuál es la cueva más bonita y moderna con el fin de dar fama a su ciudad natal. La gente también aprovecha esta festividad de fin de año para hacer compras, comprar regalos, decorar y festejar.

La Navidad es una época de amor, pero también de mayor soledad. Como el fin de año se considera un momento para reunirse con la familia y compartir el amor, para muchas personas, especialmente aquellas que viven solas o sin familia, este es un momento de soledad y sentimientos de abandono.

La Navidad es una celebración que celebra el sacrificio de Jesucristo, el Hijo de Dios hecho hombre, pero tiende a ser materialista. Muchas personas, incluso las que se llaman cristianas, se centran demasiado en las compras, los regalos materiales y las ofertas del Viernes Negro en lugar de reflexionar sobre el significado más profundo de esta fiesta humana de un Dios que se hizo hombre y vive entre nosotros.

Aunque la Navidad tiene un origen claramente religioso, en la sociedad moderna se ha convertido cada vez más en una ocasión comercial. Las imágenes de Papá Noel, árboles y regalos han eclipsado la imagen de Jesús y el mensaje religioso de la fiesta. En la introducción del Mensaje de Navidad 2023 del Papa Francisco, el Vicario de Cristo en la tierra comparte: Los cristianos de todo el mundo dirigen su mirada y su corazón a Belén; allí, donde reinan el dolor y el silencio en estos días, ha resonado el anuncio esperado durante siglos: «Os ha nacido, en la ciudad de David, un Salvador, que es el Mesías, el Señor» (Lc 2,11). Estas fueron las palabras del ángel en el cielo sobre Belén, y se dirigen también a nosotros. Nos llena de confianza y esperanza saber que Dios ha nacido para nosotros; que el Verbo eterno del Padre, el que vino del cielo, ha venido a habitar entre nosotros. Se hizo carne, vino «a morar entre nosotros» (Jn 1,14): ¡esta es la noticia que cambia el curso de la historia!

La Navidad es una época para compartir y dar, pero para muchos es un momento estresante de comprar regalos, planificar fiestas y cumplir con las expectativas sociales de una Navidad perfecta. Estas paradojas ponen de manifiesto el contraste entre el significado profundo y la realidad de la Navidad en la sociedad moderna, haciendo reflexionar sobre cómo afrontamos y celebramos esta festividad.

La Navidad es una fiesta de paz y esperanza. La Navidad es una ocasión para llevar buenas noticias, felicidad y luz a los demás. Sin embargo, el mundo en el que vivimos está lleno de inestabilidad política, violencia, injusticia, guerra, desastres naturales, pobreza... Por eso, la Navidad es una ocasión para repensar el misterio de Dios haciéndose hombre ante un mundo herido y en crisis de relaciones entre las personas.

De hecho, nuestro mundo se enfrenta a muchos problemas dolorosos, desde la guerra y el cambio climático hasta la desigualdad social, las pandemias y la pérdida del espíritu de muchas personas. Estas heridas no solo están presentes en el plano físico, sino también en lo más profundo del alma humana. Pero incluso en la oscuridad, siempre existe la esperanza.

Ser un discípulo fiel y creativo en un mundo herido es un llamado no sólo a vivir nuestra fe, sino también a adaptarnos e innovar para ayudar a sanar el mundo. Se trata de una tarea desafiante pero significativa, especialmente en nuestros tiempos.

Las actuales guerras y disputas entre Rusia y Ucrania; las interminables batallas en Oriente Medio, las guerras civiles en Birmania, Siria…, y recientemente la inestabilidad política en Corea no sólo han causado pérdidas de vidas y propiedades, sino que también han dejado heridas duraderas en las almas de generaciones.

El cambio climático, la contaminación y el desequilibrio ecológico están poniendo en peligro la Tierra. En la encíclica Laudato Si, el Papa Francisco criticó duramente el consumismo y el desarrollo irresponsable, pidiendo una "acción global rápida y unida" para combatir la degradación ambiental. El medio ambiente natural es nuestra casa común. Esto no solo significa la responsabilidad de cada persona hacia esta casa común, sino que, lo que es más importante, esa casa común afecta directamente la vida y la salud de cada persona. Si la casa común está limpia y hermosa, la gente se beneficiará de ella, pero si esa casa común está sucia, contaminada o incluso envenenada, la salud de las personas se verá directamente afectada.

La desigualdad social está aumentando. La brecha entre ricos y pobres está creciendo, lo que lleva a una pérdida de fe en la justicia y la oportunidad. Se trata de un problema generalizado y complejo que afecta a muchos aspectos de la vida humana, incluidos la economía, la educación, la salud, la política y los derechos humanos. Refleja la disparidad en oportunidades, bienes, ingresos y poder entre individuos o grupos de personas de la misma comunidad o sociedad. Las causas de esta desigualdad dependen de factores como la economía, el género, la geografía, la política, la historia y la cultura, lo que lleva a un mayor descontento social, conflictos armados, violencia o desunión. También crea un sentimiento de injusticia, inferioridad o presión psicológica para los afectados. Esta desigualdad en sí misma reduce la fe en el gobierno y el sistema legal si no hay medidas justas para abordar el problema.

Algo que también hay que decir en un mundo dañado es que la crisis mental que conduce a la soledad, la ansiedad y la depresión se está convirtiendo en un problema global, especialmente después de grandes trastornos como la reciente pandemia de COVID-19. No se trata sólo de un problema personal, sino también de un gran desafío para la sociedad, la economía y la salud pública.

El encanto de la Navidad en un mundo herido reside en su capacidad de ofrecer un momento de consuelo y esperanza en medio del sufrimiento. En un mundo a menudo marcado por el conflicto, la pérdida y la incertidumbre, la Navidad nos recuerda la calidez, el amor y el poder de la sanación. Sus símbolos (familia, generosidad, paz y compasión) nos invitan a mirar más allá de nuestro dolor y a abrazar un sentido de comunidad y renovación.

Para muchos, las fiestas de Navidad son un bálsamo suave que ofrece la oportunidad de reconectarse con los seres queridos o de ser amables con los demás. El simple acto de dar, la belleza de las tradiciones compartidas y la esperanza compartida de paz pueden recordarnos que, incluso en los momentos más oscuros, se puede encontrar luz en los lugares inesperados.

La Navidad es un tiempo especial para compartir amor, solidaridad y esperanza. Para sanar un mundo herido, podemos empezar con acciones pequeñas pero significativas, cuando las personas saben mostrar bondad, saben ayudar a los demás en dificultad, donando a organizaciones benéficas, apoyando a las personas sin hogar o dando regalos a los niños pobres. Esta es también una oportunidad para que las personas se preocupen por quienes las rodean y que durante mucho tiempo han sido indiferentes, fríos porque piensan que no tienen nada que ver con sus vidas. Si sabemos tomarnos el tiempo para escuchar, compartir y apoyar a la familia, a los amigos o a las personas que no conocemos bien, la Navidad será verdaderamente significativa.

Para sanar un mundo herido, podemos fomentar la solidaridad organizando o participando en actividades de voluntariado, limpiezas ambientales o eventos de recaudación de fondos. Además, las personas de todas las religiones deben respetar las diferencias y fomentar el diálogo para crear armonía en la comunidad. La Navidad es una fiesta de luz. Por lo tanto, cada familia cristiana necesita decorar su espacio vital convirtiendo su casa en una brillante luz navideña que pueda traer alegría tanto a usted como a sus vecinos, organizar reuniones acogedoras o dar regalos hechos en casa para expresar sus sentimientos sinceros a familiares y amigos. Todos deben compartir significativos deseos navideños y esperanza con amigos y familiares. Cada acción, sin importar cuán pequeña sea, puede contribuir a sanar las heridas de este mundo. Simplemente comenzando desde la sinceridad, podemos difundir el espíritu navideño, convirtiéndolo en una temporada de sanación y solidaridad.

El encanto de la Navidad en un mundo herido es un desafío constante para los discípulos de Cristo. Ser discípulos fieles y creativos es atreverse a amar, servir y dar testimonio de Cristo con confianza, valentía y creatividad. En un mundo herido, la fidelidad y la creatividad de quienes llevan el nombre de Cristo serán la luz que ayude a sanar y a hacer del mundo un lugar mejor.

El mundo herido puede que aún esté aquí, pero la Navidad ofrece una pausa, un momento breve pero profundo en el que la promesa de algo mejor —de un mundo sanado— puede sentirse al alcance.

Puede que el mundo todavía esté sufriendo, pero el amor, la tolerancia y la fe en un futuro mejor son las curaciones más poderosas. Hagamos buenas acciones, por pequeñas que sean, para llevar luz a los lugares oscuros. Feliz Navidad a todos.

Filipinas, los últimos días del 2024,

P. Antonio Tran Xuan Sang, SVD.

 

 

30 NĂM TRỞ VỀ MÁI NHÀ XƯA: GIUSE-SVD

 

 Trong những ngày oi bức của mùa Hè, khi mà mọi người đang tìm những nơi mát mẻ và gió biển để nghỉ ngơi phục hồi sức khỏe cũng như lên những kế hoạch mới cho một lộ trình mới sau những ngày hè. Tất cả đều vội vã theo vòng xoay cuộc đời dù biết rằng cuộc đời này chỉ là cõi tạm.

Cũng trong những ngày này, một số anh em nhà tu chúng tôi thuộc niên khóa 1993 & 1994 của 30 năm về trước từng sống chung trong Nhà Dòng Thánh Giuse 10 Võ Thị Sáu, thành phố Nha Trang ngày nào, nay là Dòng Truyền Giáo Ngôi Lời đã hẹn nhau để gặp gỡ và nối kết lại tình thân sau bao năm xa cách. Buổi gặp gỡ dù không được chuẩn bị kỹ nhưng đã để lại trong mỗi người chúng tôi những ký ức đẹp mà không biết bao giờ chúng tôi mới có thể thực hiện được lần nào nữa như thế.

Chiều thứ Bảy ngày 5/8/2023, chúng tôi- những người đang ở trong Dòng cũng như những anh em đã rời Dòng lâu nay hẹn gặp nhau tại Phòng Chẩn Trị Y Học Cổ Truyền thuộc Nhà Dòng, nơi mà trước đây các vị bề trên Dòng dùng làm Trường Nội Trú Hoa Huệ để thu nhận các thiếu niên từ các nơi xa trọ học vì thành phố Nha Trang lúc ấy cũng khá văn minh so với các tỉnh thành khác, nhưng mục đích sâu xa hơn là tìm kiếm những ơn gọi linh mục, tu sĩ tương lai cho giáo hội, và mục đích ấy đã trở thành hiện thực khi hiện giờ có rất nhiều em từng là học sinh ở đó, nay đã trở thành linh mục, tu sĩ và đang phục vụ tại nhiều giáo phận ở Việt Nam cũng như ở hải ngoại.

Vì các anh em đến từ nhiều nơi khác nhau, và do một số chuyến bay bị chậm chuyến nên gần 21h00 tối thứ Bảy chúng tôi mới ăn tối chung với nhau và bầu khí thật sôi động vì nhiều anh em chúng tôi sau gần 30 năm mới được gặp lại nhau. Ngày xưa anh em cùng lớp gần 30 người, nhưng chỉ còn 1/3 ở lại Dòng tiếp tục ơn gọi trong Dòng truyền giáo, một số khác gia nhập giáo phận hay các Dòng Tu khác, số còn lại lập gia đình và làm nhiều ngành nghề khác nhau nhưng tựu trung một điều là ai nấy cũng còn nhớ đến Chúa và nghĩ đến nhau dù cuộc sống có những lúc thăng trầm khiến đôi lúc dễ buông xuôi.

Sáng Chúa Nhật ngày 6/8/2023 cũng là ngày lễ Chúa Hiển Dung. Anh em có một trận bóng đá giao hữu trong sân bóng cỏ nhân tạo của Dòng giữa một bên là “Bên Nội”- là những anh em linh mục và bên kia là “Bên Ngoại”- là những anh em Ta-ru có vợ con đi theo để ủng hộ. Dù anh em đã ngoài 50, anh em vẫn chơi hết mình để cống hiến những pha bóng đẹp mà đôi lúc bị té ngã tự nhiên do tuổi tác.

Buổi ăn sáng cũng là giờ tâm sự vì anh em được ngồi trong nhà cơm với nhau mà bao nhiêu năm về trước còn thập thò vì sợ hãi các cha, các thầy lớn tuổi. Anh em ôn lại những chuyện xa xưa và cùng nhau cười lớn vì lúc mới tập tu ai mà không có những thói xấu.

Trước khi tham dự thánh lễ, anh em có cuộc gặp gỡ với vị giám đốc ngày xưa mà nay đã bước vào U80 mang trong mình nhiều bệnh tật và đi lại khá vất vả vì bệnh tiểu đường và xương khớp nặng. Hai vị phụ tá trẻ ngày nào cũng bước qua tuổi 60 nhưng vẫn luôn vui cười và thân thiện với lớp đàn em vì sống trên đời như cố nhạc sỹ Trịnh Công Sơn từng tâm sự, chỉ cần có một tấm lòng, một sự chân tình là đủ. Thầy trò ôn lại chuyện xưa và giải tỏa những thắc mắc, hiểu lầm mà ngày xưa đã để lại những ấn tượng không đẹp cho người ra đi cũng như người còn ở lại.

Thánh lễ tạ ơn trong ngày lễ Hiển Dung được một anh em chia sẻ trong bài giảng cũng là dịp để anh em nối kết với nhau trong Tình Chúa, Tình Người.

Buổi chiều cùng ngày, anh em có chuyến đi du ngoạn Đảo Đông Hòn Tằm tại Nha Trang mà một trong những anh em cựu tu đang là “chúa đảo” để anh em có nhiều thời gian tâm sự với nhau hơn sau bao năm xa cách. Ngồi trên chiếc tàu từ cảnh Vinpearl đến đảo, anh em chuyện trò vui vẻ và trêu đùa nhau như những người bạn thân lâu ngày gặp lại. Những người vợ, con của các bạn cựu tu cũng cảm thấy hạnh phúc và sẵn sàng vào cuộc chơi dù lúc đầu cũng hơi sợ và ngại vì nghĩ các linh mục không biết đùa. 

Tại Đảo Đông Hòn Tằm, anh em được tắm biển, ngắm cảnh, trò chuyện, vui đùa, hát cho nhau nghe… và một bữa cơm huynh đệ thật ấm cúng mà nhiều anh em nói không biết bao giờ mới có được một thời gian đẹp như thế này diễn ra nữa. Anh em tỏ lộ hết mình cho đến tận khuya mới đi ngủ và hẹn trời sáng lại tiếp tục. Ai cũng mong thời gian ngừng trôi để giây phút gặp gỡ sau bao năm xa cách được đọng lại lâu hơn, sâu hơn.

Buổi gặp gỡ nào cũng đến lúc kết thúc. Anh em phải tạm chia tay để tiếp tục công việc thường ngày theo nhịp xoay vòng của vũ trụ. Ai đã từng nói ‘hiện diện là vĩnh cửu’. Chúng tôi đã gặp gỡ nhau, chia sẻ cho nhau những vui buồn sau bao năm xa cách tại mái nhà xưa nơi đã từng gắn bó một thời tập tu. Nhiều anh em đang sống trong đời tu hay đã lập gia đình đều có những nỗi niềm riêng của mình và phải cố vượt qua những chướng ngại hay bộn bề cuộc sống. Cảm ơn từng anh em đã sẵn sàng hy sinh thời giờ quý báu để chúng ta có dịp gặp nhau trong mái nhà xưa đầy ắp những kỷ niệm và được quây quần bên nhau trong tình thương mến. Xin Chúa ban ơn cho chúng con, để mỗi người chúng con luôn ý thức về sự hiện diện của mình trong môi trường mà chúng con đang sống, để chúng con biết lan tỏa tình thương đến với mọi người.            

                        Nha Trang, ngày 10/08/2023 – Lễ thánh Lorenso tử đạo

Lm. Antôn Trần Xuân Sang, SVD

 

ĐỪNG ĐỂ “PHÉP VUA THUA LỆ LÀNG”

Sự việc xảy ra vào chiều ngày 22/03/2023 về việc xúc phạm thánh lễ tại giáo họ Phaolo, giáo xứ Dak Jak thuộc huyện Ngọc Hồi, giáo phận Kon Tum lại gióng lên hồi chuông báo động về tự do tôn giáo tại Việt Nam mà những người cầm quyền cấp địa phương đã làm hoen ố hình ảnh của người Việt Nam vốn thân thiện, tôn trọng và có nếp sống văn minh ngoại trừ những kẻ coi thường pháp luật khi tự cho mình là người đại diện cho luật pháp.

Còn nhớ vào cuối tháng 2/2022, khi Đức Tổng Giuse Thiên dâng thánh lễ tại một giáo họ nhỏ bé trong Tổng giáo phận của ngài thì bị hai người tự xưng là đại diện cho chính quyền xông lên cung thánh đòi giải tán thánh lễ. Một lối hành xử quá thiếu văn minh  trong một quốc gia luôn được cho là tự do tôn giáo nhưng hai nhân vật không biết là cấp nào lại dám xúc phạm đến nơi thánh thiêng và người chủ lễ hôm ấy là một vị tổng giám mục (tương đương hàm bộ trưởng).

Tôi đã từng sống và làm việc truyền giáo ở nhiều nơi trên thế giới với tư cách là một linh mục công giáo với đầy đủ quyền và nghĩa vụ của một công dân nơi tôi làm việc. Tôi không muốn so sánh quốc gia này với quốc gia nọ vì mọi so sánh đều mang tính khập khiễng, nhưng qua những điều xảy ra mà tôi từng chứng kiến ở quốc gia thân yêu của tôi, tôi thấy mình cần phải nêu lên những ý kiến của mình để làm sao đừng xảy ra những chuyện không hay là “trên bảo dưới không nghe” hay “phép vua thua lệ làng”.

Cách đây không lâu, khi có hai anh công an phụ trách an ninh cấp tỉnh nơi tôi đang làm việc có chia sẻ với tôi về hai cán bộ ở miền Bắc ngăn cản Đức Tổng Giuse khi ngài đang thi hành thánh lễ tại một nhà nguyện, họ nói rằng cách hành xử của hai cán bộ ấy thiếu khôn ngoan và dễ gây hiểu lầm cho nhà cầm quyền nên cần phải xử lý. Tôi không biết là hai anh công an ấy có thật lòng hay không nhưng cũng đủ để nói lên rằng ngay cả khi nhận lệnh từ cấp trên thì những người thực thi pháp luật cũng phải xử lý sao cho có tình, có lý; nhất là không bao giờ được xúc phạm  đến nơi thánh thiêng của các tôn giáo và những người đang thi hành các nghi thức nơi thánh thiêng ấy vì họ đang hướng dẫn, dạy dỗ các tín hữu của họ sống tốt đời, đẹp đạo chứ không làm điều gì sai trái trước pháp luật.

Người công giáo chúng tôi không bao giờ cổ xúy bạo lực hay chống chính quyền (ngoại trừ một số ít có tư tưởng bài chế độ hay chỉ trích thái quá). Các mục tử công giáo chỉ lo chu toàn trách vụ của mình với các tín hữu là đoàn chiên của họ luôn sống hướng thiện, làm lành, lánh dữ. Người công giáo luôn noi gương vị Chúa của mình là Giêsu-Đấng Hiền Lành và Khiêm Nhường nên không sống kiểu ăn miếng trả miếng. Nếu những sự việc vừa qua xảy ra với người Hồi giáo thì có lẽ máu sẽ đổ và không biết chuyện gì sẽ xảy ra sau đó.

Vụ việc xúc phạm thánh lễ tại giáo họ Phaolo, giáo xứ Dak Jak thuộc huyện Ngọc Hồi, giáo phận Kon Tum do một phó chủ tịch xã trẻ tuổi đáng hàng con cháu của linh mục P.X Lê Tiên là một điều đáng lên án và xấu hổ cho sự tự do tôn giáo tại Việt Nam vì chỉ có quốc gia nào hành xử kiểu rừng rú vô pháp, vô luân mới làm như vậy. Nên nhớ rằng một linh mục công giáo khi được thụ phong phải trả qua ít nhất 15 năm thụ huấn sau khi tốt nghiệp phổ thông. Sau đó hàng năm phải có khóa thường huấn, rồi có người phải đi học chuyên tu thêm nhiều năm mới ra làm cha xứ, làm giáo sư hay những chức vụ khác trong giáo hội. Khi tôi còn làm việc truyền giáo ở Paraguay, có lần tôi được chọn làm tuyên úy trong quân đội và đương nhiên mang cấp “hàm tá” dù không được đào luyện trong quân đội. Tôi có thể làm việc bất cứ nơi đâu như là một linh mục mà không hề bị kiểm soát hay bắt bớ nếu  tôi không vi phạm những điều không được làm trong hiến pháp của họ. Linh mục P.X Lê Tiên là linh mục lão thành từng du học ở Pháp, không hề mắc lòng chính quyền và là cha sở của giáo xứ Dak Jak theo sự bổ nhiệm của Đấng Bản Quyền Giáo Phận cũng như sự đồng ý của chính quyền nên ngài hoàn toàn có quyền tài phán trong giáo xứ của ngài. Vậy mà ngài bị ngăn chặn bởi một anh cán bộ cấp xã và đoàn tùy tùng đáng tuổi con cháu xúc phạm, thậm chí lấy sách lễ Roma là quyển sách linh thánh cho các linh mục khi cử hành thánh lễ để giải tán thánh lễ. Nếu những người này đi lùng bắt những tội phạm, những nhóm xã hội đen mà hùng hổ như vậy thì hay biết mấy. Thiết nghĩ, những cán bộ trẻ ấu trĩ này nên cho nghỉ và gởi đi học khóa nhân bản và cách đối nhân xử thế để không xúc phạm đến sự thánh thiêng của các tôn giáo để dân Việt chúng ta không bị đánh giá là thiếu tôn trọng luật pháp và xem thường sự thánh thiêng.

Vẫn biết rằng chỉ có vài cán bộ vì muốn mau được lên chức nên phải làm điều gì đó để gây tiếng vang nhưng đây quả thực là hành vi “chơi ngu lấy tiếng” và muôn đời bị nguyền rủa vì cách làm thiếu nhân văn của mình. Tôi vẫn còn tin vào pháp luật và những người lãnh đạo cấp cao đã từng nói chuyện với tôi rằng trước đây vì sự cố chấp, vì thiếu hiểu biết mà giữa chính quyền và tôn giáo có những sự hiểu lầm nhau, nhưng nay họ đều biết tôn giáo không bao giờ cổ xúy những điều xấu chống chính quyền nên mọi sự có thể được giải quyết thông qua đối thoại. Cần gì phải đối đầu hay hành xử thiếu văn minh như vậy trong thời đại kỹ thuật số. Nếu ai sai thì có nhiều cách xử lý như việc gởi giấy mời, giấy triệu tập với những bằng chúng rõ ràng để hai bên có dịp đối thoại với nhau. Đừng lặp lại những hành ví như vậy nữa mà mất đi sự thân thiện vốn có giữa người dân đạo đời cũng như giữa chính quyền với tôn giáo. Hy vọng những ý kiến của tôi không bị quy chụp là ‘diễn tiến hòa bình’ hay có động cơ nào khác. Chúng tôi chỉ ước mong sống trong tâm tình hiệp thông vì năm nay Giáo Hội Công giáo Việt Nam chúng tôi đang sống trong năm “Củng Cố Sự Hiệp Thông” với những người cùng niềm tin cũng như những người khác niềm tin với chúng tôi. Mong rằng đừng để “Phép vua thua lệ làng” tiếp tục tái diễn.  

Nha Trang, ngày 28/03/2023

Lm. Antôn Trần Xuân Sang, SVD